Του Μάριου Αναστασίου Μπίκα
Η Εβδομάδα της Διακαινησίμου στη Βέλλιανη
Η Εβδομάδα, που αρχίζει την Κυριακή του Πάσχα και τελειώνει την Κυριακή του Θωμά, ονομάζεται Εβδομάδα της Διακαινησίμου, ή Εβδομάδα του Πάσχα.
Παλιά, πριν το 1960, στην Πάνω και Κάτω Βέλλιανη ο ΄Αγιος Γεώργιος ήταν ενοριακός και νεκροταφιακός ναός. Ο σήμαντρός του ήταν κρεμασμένος σε μεγάλο λιθάρι, πριν από την είσοδό του, το οποίο σήμερα δεν υπάρχει. Αργότερα, όταν αγόρασαν την καμπάνα του, τον μετέφεραν στο Δημοτικό Σχολείο. Εκεί ο δάσκαλος με το χτύπημά του καλούσε πρωί και μεσημέρι τους μαθητές για μάθημα.
Την εποχή αυτή οι εκκλησίες της Βέλλιανης ήταν τέσσερις (4) και ο παπάς της την εβδομάδα της Διακαινησίμου τελούσε Θεία Λειτουργία πρωί και απόγευμα στις εκκλησίες :
Κυριακή Πάσχα
Πρωί 04.00 η ώρα Ανάσταση στον ΄Αγιο Γεώργιο
Απόγευμα Ανάσταση στον ΄Αγιο Νικόλαο της Πάνω Βέλλιανης.
Στον ΄Αγιο Νικόλαο οι Βελλιανίτες της Κάτω Βέλλιανης ανέβαιναν πεζή. Τότε δεν υπήρχαν αυτοκίνητα και δρόμος. Τα αγόρια τρέχοντας και με χαρά ανέβαιναν τις ανηφοριές στην Πλάκα και στο Αλώνι του Πάσχου.
Δευτέρα του Πάσχα :
Πρωί στον ΄Αγιο Γεώργιο, όταν γιόρταζε ο ΄Αγιος Γεώργιος (23.04.) ή
στον ΄Αγιο Νικόλαο της Πάνω Βέλλιανης, όταν δε γιόρταζε.
Απόγευμα στην Παναγία « Χάλασμα »
Τρίτη του Πάσχα :
Πρωί :
Στο Μοναστήρι της Βέλλιανης, του Ιωάννου του Προδρόμου.
Στο Μοναστήρι της Βέλλιανης την Τρίτη του Πάσχα συλλειτουργούσαν οι τρεις ιερείς των Κοινοτήτων, της Βέλλιανης, του Προδρομίου και του Καρυωτιού.
Παρασκευή του Πάσχα
Πρωί, της Ζωοδόχου Πηγής στην Παναγία « Χάλασμα »
Οι ερείς της Βέλλιανης
– Ο Παπαχρήστος (Φιλίππου) με καταγωγή από το Προδρόμι. ΄Ηρθε γαμπρός στη Βέλλιανη, όπου νυμφεύτηκε τη Μοναχοκόρη του Λάμπρου Μπίκα, τη Φροσύνη. Πριν χειροτονηθεί στη Βέλλιανη Ιερέας το 1918 (;)
υπηρέτησε ως δάσκαλος σε χωριά της Επαρχίας Παραμυθιάς. Επί εφημερίας του κτίστηκαν στην Παναγία « Χάλασμα » τρεις (3) εκκλησίες : Η πρώτη εκκλησία το 1918 (μικρή παράγκα), τη δεύτερη το 1925, την οποία κατέστρεψαν ολοσχερώς το 1941 οι Ιταλοί, προκειμένου να λιθοστρώσουν τον αυτοκινητόδρομο, Παραμυθιάς – Γλυκής και το 1948 τη σημερινή υπάρχουσα.
(Βλέπ. Δρ. Χρήστου Δ. Σιώζου : Το Προδρόμι Θεσπρωτίας , Ιωάννινα 2000, σελ. 359)
Οι αείμνηστοι Παπαχρήστος (Φιλίππου) με τον Θωμά Χρήστου Μπίκα.
΄Οπισθεν διακρίνεται πλήθος πιστών . ΄Ετος φωτογραφίας 1956
(1) Η φωτογραφία είναι από το Αρχείο του Τάκη Μπίκα, γιου του Θωμά.
– Ο Παπαγάκης (Παπαφώτης), με καταγωγή από τη Βέλλιανη. Γονείς του υπήρξαν ο Βαγγέλη Παπαφώτης και η Βασιλική, αδερφή του Στέφο Φίλη (Στεφάνου) και χήρα του Νικόλα Γ. Μπίκα, που σκοτώθηκε στο Καρυώτι πολεμώντας εναντίον των Τούρκων της Παραμυθιάς .
΄Ηταν νυμφευμένος με τη Χρύσω Νίκα από τα Πηγαδούλια Φιλιατών.
Ο Παπαγάκης εφημέρευσε στη Βέλλιανη από το 1960 έως το 1989, μετά την συνταξιοδότηση του Παπαχρήστου. Επί εφημερίας του κτίσθηκε ο ΄Αγιος Νικόλαος της Κάτω Βέλλιανης.
Διακρίνονται από τα αριστερά : Ο Σπύρος Λώλος, η νύφη, ο αδερφός της Νίκος, ο Χαρίσης Παπαφώτης (όπισθεν) και στη συνέχεια ολόκληρο το αψίκι.
(2) Η φωτογραφία είναι από το Αρχείο του Μ.Α.Μ. και τραβήχτηκε πλησίον της οικίας του Σπύρο Λώλου, ανεβαίνοντας τον κεντρικό δρόμο για τον ΄Αγιο Γεώργιο και την αρχαία Ελέα.
- Ο Παπανικόλας (Πέτσιος) από το Προδρόμι Παραμυθιάς. Εφημέρευσε στη Βέλλιανη από το 1989 ως το 2009, μετά τη συνταξιοδότηση του Παπαγάκη. Επί εφημερίας του ανακαινίστηκε ο ΄Αγιος Νικόλαος της Πάνω Βέλλιανης και καλλωπίστηκε ο ομώνυμος ναός της Κάτω (Βέλλιανης).
Διακρίνονται ο Παπανικόλας (Πέτσιος) και ο τότε αστυνομικός Νικολαος Κωνσταντίνου Γεωργίου (γιος του οπλαρχηγού Κώτσιο Νικόλα)
(3) Η φωτογραφία είναι από το Αρχείο του Μ.Α.Μ.
- Ο Παπαγιάννης Παπαδόπουλος από το Ζερβοχώρι Παραμυθιάς. Εφημερεύει στη Βέλλιανη από το 2009 και η εφημερία του συνεχίζεται.
(4) Τη φωτογραφία μού την έστειλε ο Αναστάσιος Ιωάννη Μπίκας
Μάριος Αναστασίου Μπίκας