Η αποχή είναι ψήφος σε αυτούς που δεν θέλουμε

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Είμαστε στην τελική ευθεία για τις εκλογές. Σαφώς κανείς δεν μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα, ο καθένας έχει την άποψη του ή τις αμφιβολίες του για τις δημοσκοπήσεις, αλλά ένα από τα στοιχήματα είναι η συμμετοχή.

Διαχρονικά βλέπουμε ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι όχι μόνο δεν είναι πολιτικοποιημένοι (προσοχή: δεν εννοώ κομματικοποιημένοι) αλλά δείχνουν αποστροφή ακόμα και στην μίνιμουμ πολιτική συμμετοχή που είναι η ψήφος στις εκλογές.

Μιλάμε για την περίφημη αποχή. Θα ήταν πιστεύω χρήσιμο να κάναμε μια μετάφραση αυτής της τάσης, αλλά και των άλλων επιλογών. Πολύ περισσότερο που οι προσεχείς εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική.

Υπάρχει η συνειδητή αποχή ως πολιτική επιλογή από πολίτες που δεν αποδέχονται το πολιτικό σύστημα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Για παράδειγμα οι αντιεξουσιαστές. Οπότε απέχουν ώστε σύμφωνα με την δική τους λογική να μην νομιμοποιήσουν με την ψήφο τους το σύστημα το οποίο το αρνούνται. Αυτή η αποχή, όπως αντιλαμβάνεστε δεν είναι μεγάλη σε ποσοστό.

Υπάρχει επίσης η αποχή που είναι αναγκαστική. Όταν δηλαδή ο πολίτης για λόγους που δεν τους έχει επιλέξει δεν μπορεί να προσέλθει στην κάλπη. Νομίζω ότι και αυτό το ποσοστό δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο.

Η αποχή όμως που γίνεται από αυτούς που απλά «σιχάθηκαν» τους πολιτικούς, από αυτούς του «δεν ασχολούμαι εγώ με την πολιτική», από αυτούς του «τους είδα, όλοι ίδιοι είναι» κλπ είναι αυτή που όχι μόνο αυξάνει δραματικά τα ποσοστά της αποχής, αλλά και που τελικά διαμορφώνουν το πολιτικό σκηνικό.

Αυτός που απέχει από την ψηφοφορία πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που νομίζει ότι πετυχαίνει. Όχι μόνο δεν αποδυναμώνει τους πολιτικούς που ψηφίζονται αλλά με τον τρόπο του διαμορφώνει και το αποτέλεσμα.

Επειδή η αποχή, όπως και τα λευκά και τα άκυρα, δεν προσμετρούνται στην κατανομή των εδρών ουσιαστικά έρχεται να «επιβραβεύσει» το πρώτο κόμμα, που μάλιστα ίσως να είναι και αυτό που δεν θα θέλαμε να κυβερνήσει. Ας μην ξεχνάμε ότι με τα εκλογικά συστήματα, όπως και με αυτό της ενισχυμένης αναλογικής που θα ισχύσει σε πιθανές δεύτερες εκλογές, η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος σχετίζεται και με το πόσα κόμματα θα ξεπεράσουν το 3% και θα μπουν στην βουλή.

Να λοιπόν πως η αποχή αντί για ψήφο σε ένα μικρό κόμμα μπορεί να πριμοδοτήσει το πρώτο κόμμα. Όμως, και εδώ ένα παράδοξο, το πρώτο κόμμα μπορεί να το πριμοδοτήσει και η ψήφος σε ένα μικρό κόμμα που όμως δεν θα πιάσει το όριο για να μπει στην βουλή.

Δηλαδή οι ψήφοι σε κόμματα που είναι εκτός βουλής πάντα ενισχύουν το πρώτο κόμμα. Σίγουρα, όπως και με την συνειδητή αποχή που γίνεται για ιδεολογικούς λόγους, υπάρχει και η ψήφος σε μικρά κόμματα που είναι επίσης για ιδεολογικούς λόγους. Και είναι ψήφοι σεβαστοί και απαραίτητοι, και αποτυπώνουν το νόημα της δημοκρατίας.

Όμως αν κάποιος ψηφίσει ένα τέτοιο κόμμα για να τιμωρήσει ένα κόμμα εξουσίας, όχι μόνο δεν το τιμωρεί αλλά το επιβραβεύει κιόλας.

Θα μου πείτε ότι ο εκλογικός νόμος είναι κομμένος και ραμμένος στα κόμματα εξουσίας. Πράγματι έτσι είναι. Ίσως αυτό θα έπρεπε να το δουν τα κόμματα που είναι προς παρόμοιους ιδεολογικούς προσανατολισμούς και να βάλουν λίγο νερό στο κρασί τους και να συνεργαστούν ώστε να μπορούν να πιάσουν το όριο της εισόδου στην βουλή. Εκεί λοιπόν οι απέχοντες αν πάψουν να είναι απέχοντες και συμμετέχουν θα μπορούσαν να δώσουν σε αυτούς τους σχηματισμούς τέτοια δύναμη που θα μπορούσαν να παίξουν και ουσιαστικό ρόλο στην πολιτική ζωή.

Εδώ λοιπόν χρειάζεται μια αλλαγή πολιτικής νοοτροπίας. Τόσο από τους πολίτες, που πρέπει να καταλάβουν ότι η αποχή τους από τις εκλογές ουσιαστικά βοηθάει αυτούς που υποτίθεται δεν γουστάρει ή θέλει να τιμωρήσει όσο και τα κόμματα που θα πρέπει να ξεχωρίσουν την στρατηγική τους πορεία από την τακτική που θα ακολουθήσουν.

Και ας πούμε και για τον μύθο ότι αν η αποχή ξεπεράσει το 50% τότε οι εκλογές είναι άκυρες. Αυτό δεν ισχύει σε καμία περίπτωση. Όσο μεγάλη και αν είναι η αποχή, όσο μεγάλο και αν είναι το ποσοστό των λευκών ή των άκυρων το αποτέλεσμα μετράει επί των έγκυρων ψηφοδελτίων. Ακόμα και 100 να είναι τα έγκυρα ψηφοδέλτια και το Α κόμμα πάρει 42 ψήφους και το Β κόμμα πάρει 37 ψήφους και οι άλλοι ψήφοι μοιραστούν σε τρία άλλα κόμματα τότε το Α κόμμα θα έχει το 42% των ψήφων και θα σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση!!! Με μόλις 42 ψήφους!!!!

Εν κατακλείδι, να γνωρίζουμε ότι και ο πολίτης που απέχει από τις εκλογές έχει την ίδια ευθύνη με αυτόν που συμμετέχει για το εκλογικό αποτέλεσμα. Η αποχή δεν τον κάνει άμοιρο ευθυνών. Και ίσως να έχει μεγαλύτερη ευθύνη γιατί προάγει την μοιρολατρία που είναι αυτό που εξυπηρετεί την όποια εξουσία, ιδίως αυτή που θέλει να λειτουργήσει εις βάρος της πλειοψηφίας.