8η Μαρτίου: Γυναίκα της Θεσπρωτίας: αδικημένη οικονομικά, εργασιακά, κοινωνικά
Της Άννας Στεργίου*
Η 8η Μαρτίου ως υπόμνηση και τιμή των αγώνων των κλωστοϋφαντριών της Νέας Υόρκης το 1857 για εργασιακά δικαιώματα, αποτελεί μία μέρα που αποδεικνύει πόσα ακόμη πρέπει να κάστρα να ρίξουν οι γυναίκες, για να φτάσουν στην κανονικότητα. Ακόμη και στην Ευρώπη, που οι γυναίκες έχουν κατακτήσει υψηλόβαθμες διοικητικές θέσεις είχε υπολογιστεί πριν την πανδημία ότι θα χρειαστούν 60 χρόνια για να κερδίσουν την πραγματική ισότητα με τους άνδρες.
Μέσα στην πανδημία κι αργότερα η Ελλάδα είδε να συμβαίνουν τρομακτικά πισωγυρίσματα. Σύμφωνα με στοιχεία, που παρουσιάστηκαν στη Βουλή τριπλασιάστηκαν οι γυναικοκτονίες από την πανδημία κι έπειτα. Οι κυβερνήσεις Μητσοτάκη δεν έχουν δημιουργήσει υποστηρικτικό πλαίσιο, που να στέκει πρακτικά απέναντι σε κακοποιημένες γυναίκες, ούτε έχει ψηφίσει θεσμικό πλαίσιο για τις γυναικοκτονίες.
Το κράτος δεν έχει προστατέψει την κακοποιημένη γυναίκα και τα παιδιά της προσφέροντας άμεσα εργασία, στέγη κι οικονομική αρωγή αλλά και κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη για να συνέλθει. Μηδενική μέριμνα και για άντρες – κακοποιητές, που αντιμετωπίζονται μόνο κατασταλτικά και δίχως ψυχολογική στήριξη.
- Η Ελλάδα γερνάει και το διχίλιαρο Μητσοτάκη για κάθε νέα γέννα φάνηκε ότι δεν ωφέλησε. Οι γεννήσεις είναι λιγότερες από τους θανάτους. Τα μεγέθη στην υπογεννητικότητα είναι απογοητευτικά. Η μέση ελληνική οικογένεια δυσκολεύεται ν΄ανταποκριθεί ακόμη και στα έξοδα του ενός παιδιού.
- Η ουσιαστική κατάργηση του οκτάωρου με τον νόμο Χατζηδάκη το 2021 από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο τα προβλήματα στον εργασιακό τομέα.
- Το Υπουργείο Οικογένειας, που θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να λειτουργήσει, αποδείχτηκε μία φούσκα ολκής. Το πρόγραμμα για τις Νταντάδες της Γειτονιάς δεν απέδωσε.
- Ακόμη και πολύτεκνες οικογένειες με πολύ χαμηλό εισόδημα χάνουν τα επιδόματα. Χιλιάδες γονείς σ΄όλη την Ελλάδα δυσκολεύονται να στείλουν τα παιδιά τους για σπουδές.
Η Γυναίκα ως «Συμπλήρωμα» κι όχι ως «Ισότιμη»
Ουδέποτε υπήρξε σοβαρή μέριμνα για τη γυναίκα από δεξιές κυβερνήσεις, που την έβλεπαν ως «συμπλήρωμα» μόνο του άντρα κι όχι ως αυθύπαρκτη οντότητα. Ακόμη και το γεγονός της μαστογραφίας, που είχε προτείνει η μακαρίτισσα αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά και το υλοποίησε το υπουργείο Υγείας επί Αλέξη Τσίπρα προσπάθησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να το εκμεταλλευθεί πολιτικά, υποβαθμίζοντας το θεσμικό πλαίσιο, απ΄αυτό που έφτιαξε ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.
Το γεγονός ότι οι γυναίκες σε μεγάλο ποσοστό αφήνουν ένα διάστημα την αγορά εργασίας για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους έχει σαφέστατα δυσμενές πρόσημο στη σύνταξή τους. Κι αυτό δεν πρέπει να συνεχιστεί.
Οι ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις γυναίκες είχαν πάντα κεντροαριστερό κι αριστερό πρόσημο.
- Ο Ανδρέας Παπανδρέου βελτίωσε το οικογενειακό δίκαιο κι άνοιξε τον δρόμο για τα δικαιώματα των γυναικών στην εργασία και σταμάτησε τον αναχρονιστικό και ντροπιαστικό θεσμό της προίκας με τον νόμο 1329/83.
- Ο Αλέξης Τσίπρας κύρωσε τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης κι έφερε για πρώτη φορά στα ψηφοδέλτια την ποσόστωση γυναικών στο 50 – 50, όπου ήταν εφικτό. Αυτό από μόνο του δημιούργησε καλύτερες συνθήκες για την εκπροσώπηση των γυναικών στην πολιτική.
Δυστυχώς, το μισθολογικό, ψηφιακό και οικονομικό χάσμα στην αγορά εργασίας παραμένει.
Η Ελληνίδα που εργάζεται, αγανακτεί καθημερινά για να τα βγάλει πέρα με τις πολλαπλές υποχρεώσεις, προκειμένου ν΄ανταποκριθεί στα καθήκοντα της συζύγου, της μάνας, της εργαζόμενης, της φροντίδας των ηλικιωμένων ατόμων. Η έλλειψη υποδομών της δημιουργεί περισσό άγχος και αγνοεί τις πραγματικές της ανάγκες.
Στη Θεσπρωτία, η ανεργία κι η υποαπασχόληση χτυπούν αλύπητα τη γυναίκα, ειδικά τη χειμερινή περίοδο, που κλείνουν οι εποχιακές δουλειές στον τουρισμό ή όταν δεν υπάρχει μεροκάματο στις αγροτικές εργασίες.
Χειρότερα ακόμη είναι τα νέα για τις μονογονεϊκές οικογένειες της Θεσπρωτίας ή για τις ασθενείς, για τις μαμάδες, που έχουν παιδιά ΑμεΑ και η ανταπόκριση από το κράτος είναι από ελάχιστη έως ανύπαρκτη.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι ότι λόγω της γενικότερης ανεργίας η Θεσπρωτή μαμά μεγαλώνει παιδιά, που ξέρει ότι κατά πάσα πιθανότητα θα γίνουν εσωτερικοί ή εξωτερικοί μετανάστες. Ηλικιωμένες γυναίκες ζουν μόνες σε κάθε χωριό της Θεσπρωτίας, πολλά εκ των οποίων δεν έχουν καν συστηματική συγκοινωνία.
- Η ελληνική ύπαιθρος επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη έχει αφεθεί στον αυτόματο πιλότο.
- Στη Θεσπρωτία καμία ουσιαστική παρέμβαση για την ανάπτυξη των πόλεων, πέρα από το ξεπούλημα του λιμανιού της Ηγουμενίτσας και των λιμενικών υποδομών της περιοχής. Τα τραπεζικά υποκαταστήματα υπολειτουργούν και ταχυδρομικά καταστήματα έκλεισαν.
- Σημείο των καιρών είναι πως στο αντισυνταγματικό νομοσχέδιο για τα μη κρατικά Πανεπιστήμια, ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, όπως κι η προκάτοχός του, Νίκη Κεραμέως άφησαν την ακριτική Ηγουμενίτσα εντελώς έξω από τον ακαδημαϊκό χάρτη, ενώ ενίσχυσαν την Αλεξανδρούπολη και την Καβάλα.
Ο θεσπρωτικός λαός οφείλει επιτέλους ν΄αντιληφθεί πόσο μακριά είναι αυτή η κυβέρνηση από τις ανάγκες του και οι γυναίκες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ποιος πραγματικά έχει εγκαταλείψει τις ίδιες και τα όνειρά τους.
Το «’Όχι πια» πρέπει να είναι ηχηρό στην ψήφο για την Ευρωβουλή ώστε να σταματήσει η αναπτυξιακή, πολιτιστική, κοινωνική κι οικονομική κατρακύλα της περιοχής.
*Η Άννα Στεργίου, Msc Κοινωνιολογίας – συγγραφέας ήταν υποψήφια βουλευτής Θεσπρωτίας το 2023 και είναι μέλος της Γραμματείας Αγροτικού του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ