Ο Βασίλης Γιόγιακας για το «πράσινο» νομοσχέδιο της Κυβέρνησης

Στις νέες πρακτικές που νομοθετεί η Κυβέρνηση για τη μείωση των αποβλήτων και την αύξηση της ανακύκλωσης αναφέρθηκε ο Βασίλης Γιόγιακας στη ομιλία του κατά τη συζήτηση και ψήφιση πολυνομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Ο βουλευτής Θεσπρωτίας επεσήμανε συγκεκριμένα μέτρα με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση καταναλωτικών αγαθών όπως η δημιουργία οργανωμένων χώρων σε δήμους άνω των 20.000 κατοίκων για την απόθεση μεταχειρισμένων αντικειμένων που θα επιδιορθώνονται ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθούν ξανά, η δωρεά και αναδιανομή τροφίμων, η καταγραφή πλεονασμάτων τροφίμων από σούπερ μάρκετ, ξενοδοχεία, μεγάλα εστιατόρια και άλλες επιχειρήσεις ο καθορισμός των δημοτικών τελών με βάση το πόσο ανακυκλώνει και πόσα απόβλητα παράγει ο χρήστης, η επέκταση της εγγυοδοσίας στις γυάλινες φιάλες και στις συσκευασίες αλουμινίου που επιστρέφονται, η χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων από τους Δήμους και από μεγάλους παραγωγούς και η αξιοποίηση αποβλήτων μεγάλων πτηνοτροφικών και χοιροτροφικών μονάδων για την παραγωγή ενέργειας. «Με τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου αντιμετωπίζονται παραλείψεις και αστοχίες που έχουν οδηγήσει σε αποτελέσματα κατώτερα του αναμενόμενου», τόνισε ο κ. Γιόγιακας.

Ο βουλευτής Θεσπρωτίας στάθηκε επίσης στη μεγαλύτερη ευχέρεια που δίνεται με συγκεκριμένες διατάξεις στον ΔΕΔΔΗΕ να αναβαθμίζει τα ηλεκτρικά δίκτυα στις λεγόμενες «κόκκινες» περιοχές ώστε να μπορούν να δραστηριοποιηθούν περισσότεροι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Κύριοι Υπουργοί,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου έρχεται να συνεχίσει μια σειρά πρωτοβουλίες της παρούσας κυβέρνησης που «παντρεύουν» την προστασία του περιβάλλοντος με την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου και την ενθάρρυνση των επενδύσεων με θετικόπεριβαλλοντικό πρόσημο.

Η απολιγνιτοποίηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και η ηλεκτροκίνηση, γενικότερα το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα αλλά και ο πρώτος Κλιματικός Νόμος στην ιστορία της χώρας που πρόκειται να έλθει προς ψήφιση είναι μερικές τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις της «πράσινης» κυβερνητικής ατζέντας.

Μιας ατζέντας προχωρημένης όσο και φιλόδοξης, που ανατρέπει το στερεότυπο το οποίο ήθελε τις πολιτικές για το περιβάλλον να θεωρούνται παραδοσιακά «ιδιοκτησία» των κεντροαριστερών και αριστερών πολιτικών σχηματισμών.

Η μεταρρύθμιση που φέρνει το παρόν νομοσχέδιο προετοιμάζει το έδαφος στο οποίο θα καρποφορήσουν οι δράσεις του «πράσινου» πυλώνα του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0».

Γιατί συμβάλλει στη μετάβαση σε ένα ενεργειακό μοντέλο φιλικό στο περιβάλλον, συμβάλει στη χωροταξική μεταρρύθμιση και στην αειφόρο χρήση των πόρων.

Και, από την άλλη, ευνοεί επίσης τις ιδιωτικές επενδύσεις και τις Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα, με το βλέμμα στον «πράσινο» μετασχηματισμό της οικονομίας.

Στο νομοσχέδιο συγκεντρώνεται όλη η νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων και ανακύκλωση ενώ ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο και δύο σημαντικές κοινοτικές οδηγίες για την κυκλική οικονομία.

Θα ήθελα να αναφερθώ επιλεκτικά σε ορισμένες μόνο από τις προβλέψεις αυτού το νομοσχεδίου – πλαισίου που νομίζω ότι αξίζει να συγκρατήσουν οι πολίτες που μας παρακολουθούν.

Πρώτα απ’ όλα ενισχύεται με συγκεκριμένα μέτρα η επαναχρησιμοποίηση καταναλωτικών αγαθών.

Με αυτό το σκοπό γίνεται υποχρεωτική για δήμους άνω των 20.000 κατοίκων η δημιουργία οργανωμένων χώρων όπου οι πολίτες θα αποθέτουν μεταχειρισμένα αντικείμενα τα οποία θα επιδιορθώνονται ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθούν ξανά.

Η χώρα μας δημιουργεί τα περισσότερα απόβλητα τροφίμων διεθνώς και για να μειωθούν τα απόβλητα αυτά το 2030 στο 30% σε σχέση με το 2022 δίνονται κίνητρα για τη δωρεά και την αναδιανομή τροφίμων, με πρώτο μέλημα την ανθρώπινη διατροφή και έπειτα τις ανάγκες της κτηνοτροφίας όπου θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ζωοτροφή.

Στην ίδια κατεύθυνση, επιχειρήσεις όπως σούπερ μάρκετ, ξενοδοχεία, μεγάλα εστιατόρια, επιχειρήσεις τροφοδοσίας και μεταποίησης τροφίμων υποχρεούνται να καταγράφουν με συγκεκριμένο τρόπο τα πλεονάσματα τροφίμων.

Μια άλλη αρνητική διάκριση για τη χώρα μας είναι ότι το 80% των απορριμμάτων μας κατευθύνεται σε χώρους υγειονομικής ταφής, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι περίπου στο 20%.

Εμείς θέλουμε να αποθαρρύνουμε την υγειονομική ταφή δίνοντας την ευχέρεια στους δήμους να καθορίζουν τα δημοτικά τέλη όχι με βάση τα τετραγωνικά του ακινήτου αλλά με βάση το πόσο ανακυκλώνει και πόσα απόβλητα παράγει ο κάθε δημότης.

Το σύστημα «Πληρώνω όσο πετάω» θα εφαρμοστεί υποχρεωτικά από το 2023 για μεγάλα ξενοδοχεία και βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε μεγάλους δήμους άνω των 100.000 κατοίκων και από το 2028 στους δήμους με πάνω από 20.000 δημότες.

Οι δήμοι γίνονται, δηλαδή, μέρος της προσπάθειας να υιοθετήσουν όλο και περισσότεροι πολίτες συνήθειες φιλικές προς το περιβάλλον, με μια εύλογη οικονομική ανταμοιβή.

Σε πιο υπεύθυνες καταναλωτικές συμπεριφορές σκοπεύει επίσης η επέκταση της εγγυοδοσίας, από τις πλαστικές φιάλες και στις γυάλινες φιάλες μίας χρήσης καθώς και στις συσκευασίες αλουμινίου.

Θα δίνεται, δηλαδή, πίσω στον καταναλωτή μια «εγγύηση» που έχει πληρώσει μέσα στην τιμή της συσκευασίας, όταν την επιστρέψει άδεια.

Ανάλογου χαρακτήρα υποχρεώσεις και κίνητρα θεσπίζονται και για την ανάπτυξη της συλλογής αποβλήτων σε κατηγορίες υλικών, σε «ρεύματα», όπως λέγεται.

Στο πλαίσιο αυτό εισάγεται η υποχρέωση χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων έως το τέλος του 2022 από τους Δήμους και χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης των βιοαποβλήτων από μεγάλους παραγωγούς με δική τους ευθύνη και δαπάνη, με αντιστάθμισμα τη μείωση των σχετικών δημοτικών τελών.

Από τη μεθεπόμενη εκπαιδευτική χρονιά θα γίνεται στα σχολεία χωριστή συλλογή έξι «ρευμάτων», χαρτιού, γυαλιού, πλαστικών, μετάλλων, μπαταριών και αποβλήτων τροφίμων.

Τα απόβλητα μεγάλων πτηνοτροφικών και χοιροτροφικών μονάδων θα πηγαίνουν σε μονάδες βιοαερίου ή κομποστοποίησης – όπου αυτές είναι διαθέσιμες – με πρωταρχικό σκοπό την παραγωγή, την ανάκτηση ενέργειας από τα απόβλητα αυτά.

Να πούμε ξανά εδώ ότι δεν πριμοδοτείται η ανάκτηση ως η καλύτερη δυνατή μέθοδος διαχωρισμού, αλλά ως καλύτερη από το τελευταίο επίπεδο που είναι η υγειονομική ταφή και δίνεται ξεκάθαρη προτεραιότητα κατά σειρά στη μείωση της παραγωγής αποβλήτων, την επανάχρηση και την ανακύκλωση.

Πριν ολοκληρώσω την τοποθέτησή μου, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για ένα νομοσχέδιο που δίνει λύσεις και σε άλλα πεδία όπως η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η χωροταξία και ο πολεοδομικός σχεδιασμός, επιτρέψτε μου να σταθώ σε ορισμένες ρυθμίσεις που ελπίζω να δώσουν διέξοδο στο θέμα των κορεσμένων ηλεκτρικών δικτύων.

Ένα θέμα που απασχολεί μεταξύ άλλων χιλιάδες υποψήφιους μικρούς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά.

Πλέον ο διαχειριστής του δικτύου διανομής, ο ΔΕΔΔΗΕ, θα μπορεί έχει μεγαλύτερη ευχέρεια να αναβαθμίζει τα ηλεκτρικά δίκτυα στις λεγόμενες «κόκκινες» περιοχές, να αυξάνει τη δυνατότητά τους ώστε να μπορούν να δραστηριοποιηθούν περισσότεροι παραγωγοί, άρα και να ανεβεί η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών στο ενεργειακό μίγμα της χώρας μας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Με τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου για τα απόβλητα και την ανακύκλωση αντιμετωπίζονται παραλείψεις και αστοχίες που έχουν οδηγήσει σε αποτελέσματα κατώτερα του αναμενόμενου.

Από την άλλη, εισάγονται επιτυχημένες πρακτικές με σκοπό να προσεγγίσει η χώρα μας τις επιδόσεις των ευρωπαίων εταίρων μας.

Για να το πετύχουμε χρειάζονται δύο βασικές προϋποθέσεις:

να αλλάξουμε συνήθειες στον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε, τόσο ως πολίτες όσο και ως επιχειρήσεις,

και να υπάρξει αποτελεσματικός έλεγχος και καθοδήγηση του συνολικού συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης προϊόντων και αποβλήτων.

Εμείς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θεωρούμε ότι οι συνθήκες αυτές μπορούν να ικανοποιηθούν με το ρυθμιστικό πλαίσιο που διαμορφώνεται από το παρόν νομοσχέδιο, το οποίο και στηρίζουμε.