Ο μεγάλος ευεργέτης Μιχάλης Παραμυθιώτης (Βιογραφία – Διαθήκη) και το ιστορικό Γυμνάσιο της Παραμυθιάς

Του Μάριου Αναστασίου Μπίκα

1^ον Ο μεγάλος ευεργέτης Μιχάλης Παραμυθιώτης (Βιογραφία – Διαθήκη) και το ιστορικό Γυμνάσιο της Παραμυθιάς.

Αναλυτικά στοιχεία για τη βιογραφία του μεγάλου ευεργέτη Μιχάλη Παραμυθιώτη δεν υπάρχουν. Σύμφωνα, όμως, με τη διαθήκη του, τον Παναγιώτη Αραβαντινό, τον Ιωάννη Λαμπρίδη, το Δημήτρη Παναγιωτίδη, το Σπύρο Μουσελίμη και το Paramythia – online. gr, μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής :

– Το 17^ον αιώνα οι πρόγονοι του Μιχάλη Παραμυθιώτη ζούσαν στην Παραμυθιά της Θεσπρωτίας με το επώνυμο Μήτας.

– Στις αρχές[1] του18ου αιώνα, όταν Πασάς των Ιωαννίνων ήταν ο Ασλάν Πασάς ο Β΄. (1708 – 1720), εγγονός του Ασλάν Πασά Α΄., που κατέπνιξε την Επανάσταση του Διονυσίου Φιλόσοφου το 1611, μετοίκησαν στα Ιωάννινα, όπου ασχολήθηκαν με το εμπόριο χωρίς να διακόψουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα με την Παραμυθιά.

– Το 1793 γεννήθηκε στα Ιωάννινα ο ευεργέτης Μιχάλης Μήτας, μετονομασθείς αργότερα Παραμυθιώτης.

– Το 1805, σύμφωνα με τον Παναγιώτη Αραβαντινό[2], ο πατέρας του Μιχάλη Παραμυθιώτη Ιωάννης, βρισκόταν στα Ιωάννινα με το επώνυμο Μήτας μεταξύ « των τότε ευκατάστατων εμπόρων και κτηματιών της πόλεως (σ.σ. Ιωαννίνων) ».

– Στα επόμενα χρόνια (μετά το 1805) επί Αλή Πασά, όπως αναφέρει ο Ιωάννης Λαμπρίδη[3] , η οικογένεια Μήτα εγκατέλειψε τα Ιωάννινα και εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα.

**Η εμπρόσθια πρόσοψη της οικίας του Μιχαήλ Παραμυθιώτη (Κέρκυρα)**
**(1)** **Τη φωτ.** μου την έστειλε ο ανιψιός μου **Αναστάσιος Ναπολ. Μπίκας** (μαθηματικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης)

– O Μιχάλης Μήτας στην Κέρκυρα μετονομάσθηκε Παραμυθιώτης, σε ανάμνηση της καταγωγής του από την Παραμυθιά.

– Στην Κέρκυρα έκτισε το 1856 πενταόροφη πολυκατοικία, επί της οδού Δενζελότ, πλησίον της εκκλησίας Υπαπαντής.

– Στις 19 Δεκεμβρίου 1860 έγραψε ιδιοχείρως στην Κέρκυρα τη διαθήκη του, την οποία κατέθεσε στις 14 Μαΐου του 1861 στον Κερκυραίο συμβολαιογράφο Πέτρο Ιωάννη Ασπρέα.

– Στις 01 Σεπτεμβρίου 1862, μέρα Τρίτη και ώρα 11 1/2 απεβίωσε στην Κέρκυρα χωρίς να δημιουργήσει οικογένεια. (βλ. Αποβιωτήριος Πράξη)

– Αδέρφια του ήταν ο Νικόλαος, ο Αναστάσιος, ο Δημήτριος, ο Γεώργιος και η Ελένη, παντρεμένη με το Δημήτριο Σοκόλη. Το Δεκέμβριο του 1860 τα αδέρφια του Αναστάσιος και Δημήτριος είχαν αποθάνει.

– Το 1863 από τα αδέρφια του που ζούσαν στην Κέρκυρα, ο μεν Γεώργιος εξέδωσε « τη διδαχή του Πάτρο Κοσμά », την οποία διένειμε δωρεάν, ο δε Νικόλαος « την Ακολουθία του Νεομάρτυρα Γεωργίου από τα Γιάννενα » (Βλ. Ηπειρωτικά Χρονικά 1932, σελ. 141 – 142 )

**Η δεύτερη είσοδος της πολυκατοικίας Μιχάλη Παραμυθιώτη.**
Πάνω από το ανώφλι της και επί μεταλλικού ημισφαιρίου εικονίζεται μικρή ορθογώνια μεταλλική πινακίδα, μπλε χρώματος με τον **αριθμό 9.**
Αριστερά της πινακίδας αυτής, κάτω γωνία, εξωτερικά και εντός του εν λόγω ημισφαιρίου διακρίνεται κεφαλαίο το μονόγραμμα Μ. Το ίδιο, δεξιά της πινακίδας, εξωτερικά, κάτω γωνία, το μονόγραμμα π. (**Μ π =** **Μιχαήλ Παραμυθιώτης**).
Κάτωθεν της πινακίδας και εντός άλλου μικρότερου ημισφαιρίου ο αριθμός **1856**, φανερώνει το έτος ανοικοδόμησης της εν λόγω πολυκατοικίας.
**(2) Τη φωτ.** μού την έστειλε ο ανιψιός μου **Αναστάσιος Ναπολ. Μπίκας (ό.α.)**

– Η αγάπη του Μιχάλη Παραμυθιώτη προς την Παραμυθιά, τη γενέτειρα των προγόνων του, αποτυπώνεται από το παρακάτω απόσπασμα της διαθήκης του :

«…Εις την έκπαλην φιλτάτην πατρίδα μου Παραμυθία το εκεί οσπίτιον κοστίσαντα τάλληρα τετρακόσια εξήντα τέσσερα και σαράντα επτά εκατοστά αριθμ. 464,47%. Εις την ιδίαν μετρητά δι’ εν σχολείον αλληλοδιδακτικόν τάλληρα τέσσαρας χιλιάδες πεντακόσια τριάκοντα πέντε και πεντήντα τρία εκατοστά αριθμ. 4535,53%, (ομού[4] ) υπ’ αριθμ. 5.000. Τα τελευταία να βαλθούν εις την εθνικήν Τράπεζα της Ελλάδος ή εις την εν Μόσχα Βασιλικήν Τράπεζαν δια να λαμβάνουν τους τόκους δια τα έξοδα της σχολής, χωρίς να ημπορούν να τα σηκώσουν αιωνίως από την Τράπεζαν τα κεφάλαια. Το ειρημένο

οσπίτιόν μου εις Παραμυθιάν να χρησιμεύσει μετόχιον δια το αυτό σχολείον χωρίς να πωληθεί αιωνίως και δι’ όλα αυτά οι εδώ επίτροποί μου θέλουν συνακούεσθαι δια την εκτέλεσίν των μετά του αρχιερέως, επιτρόπων των εκκλησιών και προυχόντων εις Παραμυθίαν … ».

Επίσης άφησε : « Εις τις θυγατέρες Γεωργίου Νάνου, ονομαζομένου Ντούκα εις Παραμυθιά μετρητά τάλληρα σαράντα, αριθμ. 40 ».

Η ελλειψοειδής μεταλλική πλάκα στο ισόγειο της πολυκατοικίας του Μιχάλη Παραμυθιώτη, γράφει :
**ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ**
  **ΛΗΑΡ**
**Καλλιτέχνης**
**ΕΖΗΣΕ ΕΔΩ**
**1863-1864**
**_____**
**EDWARD[5]**
**LEAR**
**Artist**
**LIVEDHERE**
                                                               **1863-1864**
**(3)** **Τη φωτ.** μου την έστειλε ο ανιψιός μου **Αναστάσιος Ν. Μπίκας (ό.α.)**

Μάριος Αναστασίου Μπίκας

[1] . Δημητρίου Παναγιωτίδη : « Πολυζώης ο Λαμπανιτσιώτης και αι εκδόσεις αυτού », περιοδικό , « εν Κων/λει Ελλην. Φιλολογικός Σύλλογος, τόμ. ΚΖ/1895-1899.

[2]. Παναγιώτη Αραβαντινού : « Χρονογραφία της Ηπείρου », τόμος Β΄. σελ. 270

[3] . Ιωάννου Λαμπρίδη : « Περί των εν Ηπείρω Αγαθοεργημάτων », Μέρος δεύτερον Αθήναις 1880, σελ. 179 έ. 181.

[4]. Σπύρου Μουσελίμη : : « Ιστορικοί περίπατοι ανά τη Θεσπρωτία », Θεσσαλονίκη 1976, σελ. 28. « … Εις την ιδίαν (σ.σ. διαθήκη) μετρητά δι εν σχολείον Αλληλοδιδακτικόν τάλληρα τέσσαρας χιλιάδας πεντακόσια τριάκοντα πέντε και πενήντα τρία εκατοστά αριθ. 4535,53% ομού αριθμ.5000… »

[5]. Ο Edward Lear γεννήθηκε το 1812 στο Highgate της Αγγλίας και απεβίωσε το 1888 στο San Remo. Υπήρξε σπουδαίος ζωγράφος και συγγραφέας. ΄Ηταν το εικοστό παιδί του Jeremiah Lear και της συζύγου του Ann. Για να εξοικονομήσει τα προς το ζην, άρχισε από μικρή ηλικία να εργάζεται ως Illustrator.

Από το 1855 ως το 1864 έζησε στην Κέρκυρα, όπου για ένα χρόνο (1863-1864) κατοίκησε στο ισόγειο της πολυκατοικίας του Μιχάλη Παραμυθιώτη. Από την Κέρκυρα ταξίδεψε πολλές φορές στη γειτονική τουρκοκρατούμενη Ήπειρο και την Ελεύθερη Ελλάδα, ζωγραφίζοντας κυρίως τοπία. Από την επίσκεψή του στην Παραμυθιά, Μάιος 1849, σώθηκαν τέσσερις υδατογραφίες, οι οποίες σήμερα φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη Houghton του πανεπιστημίου Harvard. (βλ. Paramythia – online. Gr 03 Ιουλίου 2013).